Het is een reizende tentoonstelling door regio IJsselland, waarbij de verschillende gemeentes zelf invulling mogen geven aan hoe en waar zij de tentoonstelling willen inzetten. Op ggdijsselland.nl/roadtrip vind je meer informatie over de tentoonstelling en ook de agenda is hier te vinden om te zien waar de tentoonstelling allemaal nog komt te staan. 

"Vanaf september 2022 bezoekt GGD IJsselland iedere maand een gemeente in de regio IJsselland met een reizende fototentoonstelling. Zo helpt de GGD in samenwerking met de gemeenten en netwerkpartners om het taboe op zelfdoding te doorbreken en sporen we mensen aan om te vragen naar gedachten aan zelfdoding. Zelfmoord? Praat erover!

Iedere foto, iedere serie, ieder mens heeft een verhaal. Met deze tentoonstelling nodigt de GGD je uit om naar deze verhalen te vragen én om het jouw te delen. Met iemand die je dierbaar is, met je buurman of -vrouw, je collega, een leerkracht en/of een professional."

Ontzettend tof om de serie nu afgedrukt en geëxposeerd te zien. Het begint bij een gesprek, een bedenksel, een schets en om het dan zo ook daadwerkelijk afgedrukt te zien, maakt mij trots. Blij en dankbaar dat ik een bijdrage kan leveren aan zo'n belangrijk doel, door mijn passie voor fotografie en conceptontwikkeling in te zetten.

Zelf ben ik natuurlijk ontzettend trots op dit resultaat, dat mijn werk geëxposeerd wordt en dat allemaal voor het belangrijke doel om het taboe op zelfmoord te doorbreken. Ik hoop hierbij dat ik in ieder geval 1 persoon kan inspireren om met een vertrouwd persoon in gesprek te gaan. Zelfmoord? Praat erover!

Voor meer informatie over suïcide in het algemeen of over de risicogroepen verwijs ik je graag door naar de site van 113. Hier staan meerdere factsheets om eens door te lezen, mocht je geïnteresseerd zijn: 113.nl/voor-professionals/kennis-feiten-en-cijfers/factsheets. 

Heb jij gedachten aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? 113 Zelfmoordpreventie is er voor jou. Neem contact op via 113.nl of het gratis telefoonnummer 0800 – 0113.

Dit is de eerste risicogroep waarvoor ik aan de slag ben gegaan. Uit onderzoek is gebleken dat twee derde van de suïcides wordt gepleegd door een man. Van mannen is over het algemeen ook bekend dat zij minder snel openlijk over hun gevoelens en emoties praten. Vandaar dat GGD IJsselland deze groep graag wil aanspreken met een eigen serie foto's. 

Zoals in elk twee- of drieluik is de boodschap 'Ga in gesprek, het lucht op'. Bij dit beeld heb ik dit heel letterlijk willen verbeelden. De grote ballon staat voor alle lasten, nare gevoelens, stress, negatieve gedachten die je met je meesleept. Groot, liggend op de grond en je wilt hem het liefst natuurlijk niet laten zien aan anderen. Door in gesprek te gaan, voel je naderhand misschien wat opluchting. De ballon met narigheid is er nog wel, maar flink wat lichter en zweeft nu naast je. Een gesprek is het begin om er verder mee aan de slag te gaan. Maar een lichte ballon die met je mee zweeft is al een stukje aangenamer dan een groot, zwaar gevaarte slepend over de grond. 

Voor dit beeld heb ik gekozen voor een voetbalveld als locatie. Een plek waar veel mannen zijn, waar veel kleine jongens opgroeien. Een mooi voorbeeld dat hier zeker ook tijd en ruimte is om eens een wat dieper gesprek met iemand aan te gaan. Waar emoties mogen zijn, naast de lol, actie en mannelijkheid. 

En heb je trouwens gezien hoe de vrouwen in dit verhaal ook een mooie bijdrage leveren bij het aanmoedigen van de man die het gesprek aanknoopt?

Praat over je eigen emoties en ervaringen, en vraag anderen daar ook actief naar. Door problemen te bespreken, ontkracht je het idee dat praten over emoties niets voor mannen is.

In Nederland is zelfdoding de grootste doodsoorzaak onder jongeren tussen de 10 en 20 jaar oud. Ook nu na corona is het weer veel in het nieuws geweest. Veel jongeren kampen met negatieve gedachten en mentale gezondheidsproblemen. Depressieve gevoelens, niet weten wie je bent, hoe je je wil en moet gedragen om erbij te horen, aan welke verwachtingen moet voldaan worden, het pesten wat steeds agressiever wordt en 24/7 door blijft gaan tot aan doodswensen toe, sociale media die alleen maar het positieve wereldje laten zien met een onrealistisch beeld van het leven... En ga zo maar door. 

Vaak is het zo dat jongeren niet zo gauw praten over hun mentale gezondheid. Zoals het beeld op sociale media al aangeeft, gaat het eigenlijk altijd alleen maar goed. Waarom zou jij dan anderen met jouw negativiteit belasten? En ja met je ouders praten voelt misschien ook niet helemaal tof om te doen. Vandaar dat wij willen laten zien dat op een laagdrempelige manier, met bijvoorbeeld je vrienden, toch over dit soort dingen praten enorm kan helpen. 

De melding, zoals je ook op je mobiel wel eens krijgt als de batterij bijna op is, is nu bestemd als melding van jouw mentale gezondheid. Je mentale batterij is bijna leeg, je zit er doorheen, maar er is een manier om op te laden. Kom in actie, benader iemand die jij vertrouwt en ga met hem/haar/hen in gesprek. Je zult merken dat je oplaadt en dat het rust geeft. 

De risicogroep nabestaanden is een bijzondere groep. Het is natuurlijk zo dat je als nabestaande van iemand die niet door zichzelf is overleden (ziekte, ouderdom) ook veel verdriet kan ervaren en dat dit net zo goed invloed kan hebben op je mentale gezondheid. Alleen hebben de nabestaanden van iemand die suïcide heeft gepleegd er nog een stuk verwerking bij. Namelijk dat de persoon waarom je zo verdrietig bent en om rouwt, ook de persoon is waar je veel boosheid/woede voor voelt. Bijvoorbeeld met de vraag 'Hoe kan je mij dit aandoen, zonder uitleg, mij en de kinderen achterlaten'. Daarnaast is er ook het schuldgevoel 'Heb ik iets gemist? Waarom zag ik dit niet aankomen? Had ik het kunnen voorkomen?' wat nog heel lang kan blijven spelen in iemands hoofd. En daarbij dat er zoveel vragen zijn die altijd onbeantwoord zullen blijven. Dit kan ervoor zorgen dat iemands mentale gezondheid kan verslechteren totdat ze misschien zelf ook geen andere uitweg meer zien. 

Daarom is het, net als bij andere vormen van rouw, erg belangrijk om er voor iemand te zijn die dit meemaakt als nabestaande. Niet alleen in het begin, maar ook in de maanden en jaren daarna. Het leven gaat door, maar voor die persoon gaat het misschien heel langzaam of staat het leven zelfs langere tijd stil. Wees er voor die persoon, luister en laat merken dat alle emoties er mogen zijn. Het verdriet mag er altijd zijn, net zoals het gedenkhoekje op de vensterbank, en daarnaast het is prettig om ook zelf het leven weer op te pakken. 

We weten dat LHBTIQA+’ers al heel jong moeten dealen met angst voor afwijzing, daadwerkelijke uitsluiting of pesten, problemen met familie, verlies van vrienden en vooral de worsteling om zichzelf te accepteren. Dit maakt dat ze 5x vaker dan anderen denken aan zelfmoord en ook 4x vaker een poging doen. Onder transgenders is dat nog hoger. Wat helpt is steun van vrienden, ouders en andere belangrijke personen, zoals een docent of een werkgever. Jij en ik kunnen daarom het verschil maken: door iemand te laten zien dat je er voor ze bent.

Dit is ook het uitgangspunt voor dit drieluik geweest. Er is iemand in je omgeving die er voor je wil zijn of iemand die jij misschien vertrouwt en door jou gekozen wordt om mee in gesprek te gaan. Daarnaast heb ik gekozen om bij dit drieluik te werken met een spiegel. De spiegel staat voor jouw binnenwereld. Als je in een spiegel kijkt, wordt daar het gesprek met jezelf gevoerd. De gedachten die je zou kunnen hebben als LHBTIQA+'er staan hierop geschreven. De binnenwereld is donker, een wirwar aan nare gedachten, het gesprek in jezelf wordt alleen maar groter en de focus komt hier ook steeds meer op te liggen. Je sluit je meer af van de buitenwereld en verdwijnt in je eigen binnenwereld. Wanneer je merkt dat het toch echt tijd wordt om om hulp te vragen (mega knap en enorm dapper), zet je de deur open. Je staat open voor een andere kijk op hetgeen waar jij enorm mee zit, je staat open voor een gesprek met iemand die je vertrouwt. De wirwar in je hoofd aan gedachten is er nog wel, maar wordt wel minder. Er komt een opening voor een andere kijk, voor acceptatie. Allemaal doordat iemand naar je luistert, je wil helpen en je accepteert zoals je bent. 

Een paarse trui en de gekleurde jassen zijn naast de teksten (specifiek gericht op bepaalde groepen binnen de LHBTIQA+ gemeenschap) een verwijzing naar deze risicogroep. Omdat deze groep zo groot en divers is, hebben we gekozen voor een anoniem persoon. Zodat iedereen herkenning kan vinden in dit beeld. Zelfs als je je niet identificeert met deze groep. 

Ook is de spiegel onderdeel geworden van de tentoonstelling. Met de tekst 'Waar je niet over praat blijft schreeuwen in je hoofd' kijk je jezelf aan en spreken we zo iedereen aan die een blik in de spiegel werpt. Iedereen heeft wel eens te maken met vervelende gedachten. Door het niet te delen en er zelf mee rond te blijven lopen, kan het alleen maar harder en groter worden in je hoofd. Praten zorgt voor een andere kijk, opluchting en voorkomt hopelijk een vervelende beslissing.